ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Czorsztyn (woj. małopolskie) - Gotycki zamek królewski Wronim, później rozbudowany
Polski zamek Czorsztyn i węgierski Niedzica niegdyś dumnie wznosiły się nad malowniczą doliną Dunajca. Po utworzeniu zapory wiele uległo zmianie. Obecnie dwie warownie już ze znacznie mniejszej wysokości przeglądają się w obszernej toni powstałego na Dunajcu jeziora Czorsztyńskiego, jednak nadal widok jest niezwykle urokliwy. Czorsztyn leży na mocno obronnym, skalistym wzniesieniu (z wapienia krynoidowego) będącym półwyspem oblewanym przez wody jeziora.
Zamek Czorsztyn składa się z trzech części: zamku dolnego, średniego i górnego, a całość tworzy o tzw. trwała ruinę. Leżący po stronie wschodniej zamek dolny jest najsłabiej zachowany i nie był jeszcze poważnie badany. W narożu płd.-wsch. murów obwodowych stała baszta i być może znajdowała się studnia oraz zabudowa mieszkalna dla służby. Droga do zamku średniego prowadziła przez potężną wieżę Baranowskiego (nazwa od starosty, który ją wybudował). Ta czworoboczna budowla posiadała 4 kondygnacje, była przystosowana do użycia artylerii i zastąpiła dawny budynek bramny w XVII wieku. Można w niej zobaczyć relikty zapadni z XV wieku. Zamek średni pełnił funkcje gospodarcze.
Do zamku górnego przechodzi się barokową klatką schodową. Mamy tu dwie sklepione komnaty - tzw. piwnica z wystawioną kamieniarką budowlaną z XVII wieku oraz tzw. strzelnica gdzie funkcjonuje sklepik z pamiątkami i minerałami. Przy dziedzińcu widać 6-metrowy otwór wykuty w skale będący cysterną na wodę deszczową. Poza tym także tutaj mieściła się kuchnia. Piętro zamku górnego to taras widokowy, rozciąga się stąd piękny widok na Dunajec, Niedzicę, Pieniny Spiskie i Tatry. Kiedyś znajdowała się tu kaplica oraz część mieszkalna. Budynki te zwieńczone były renesansową attyką, a mur tarczowy od wschodu (XIV wiek) posiadał ganek strażniczy. Warto wspomnieć jeszcze o łuku widocznym od strony jeziora. Nie jest on jak się wydaje dawną bramą do zamku górnego, lecz sklepieniem założonym dla posadowienia zewnętrznego muru w miejscu gdzie skała zawierała naturalny ubytek. AKTUALIZACJA. Po latach zamek niewiele się zmienił, ale przynajmniej zniknęły szpecące elementy (barierki, zadaszenia) i prezentowane są proste wystawy oparte na wiszących tablicach informacyjnych, np. "Pieniny na dawnej widokówce" w wieży Baranowskiego czy "Zamek Czorsztyn - warownia graniczna i stacja celna". Są to całkiem interesujące materiały, dzięki którym można spędzić na zamku nieco więcej czasu, bo samo oglądnięcie ruin nie trwa długo. Poza tym jest jeszcze małe lapidarium. Ruiny zamku i kaplica w Czorsztynie. Przedwojenna pocztówka
Ruiny zamku Czorsztyn na pocztówce z 1911 roku
Widok zamku w Czorsztynie wg A. Schouppego, 2. połowa XIX wieku
A — zamek górny, B — zamek średni, C — zamek dolny, 1 — wieża cylindryczna (podstawa zakreskowana) z XIII/XIV w., potem w jej miejscu powstała kuchnia, 2 — przedbramie, 3 — dziedziniec zamku średniego, 4 — pomieszczenia gospodarcze na parterze, zachodnie skrzydło mieszkalne na piętrze, 5 — skrzydło gospodarcze z piekarnią, 6 — główny dom pański, 7 — dziedziniec zamku górnego, 8 — cysterna, 9 — mur tarczowy z XIV w, 10 — budynek bramny, 11 — druga linia murów, 2 — międzymurze, 13 — baszta "Zieleniec", 14 — wieża Baranowskiego z XVII wieku, 15 — baszta pięcioboczna, 16 — mury zamku dolnego, 17 — baszta narożna, 18 — dawny wjazd do zamku, 19 — tymczasowe schody wejściowe do zamku górnego, 20 — obecne wejście na teren zamku, 21 - barokowa klatka schodowa, 22 - sień zamku górnego, 23 - strzelnica, dziś sklepik, 24 - piwnica zamku górnego, a na piętrze miejsce po kaplicy Rekonstrukcje Krzysztofa Moskala. Gród Wronin w XIII wieku i zamek gotycki w XV wieku Zamek w Czorsztynie na rysunku Cerchy z 1857 r.
przełom XIII/XIV w. - budowa cylindrycznej wieży - stołpu 1320 r. - pierwsza wzmianka w dokumentach (akt lokacyjny Kluszkowiec) o warowni Wronin 1348 r. - w akcie lokacyjnym Krościenka po raz pierwszy wymieniona została nazwa Czorsztyn. Kazimierz Wielki w bliżej nieznany sposób przejął ziemie klasztoru klarysek oraz zaczął wzmacniać i rozbudować zamek. M.in. otoczył go kamiennym murem o grubości dochodzącej do 2 m koniec XIV w. - Władysław Jagiełło utworzył niegrodowe starostwo czorsztyńskie. 1434 r. - pod warownią wojska Władysława Jagiełły rozbiły oddział husytów rabujący Spisz Zamki Czorsztyn i Niedzica. Staloryt z dzieła L. Chodźko - La Pologne historique... z 1835 r.
XV w. - rozbudowa warowni o drugą linię murów obronnych oraz budynek bramny w części płd.-wsch. pocz. XVI w. - starostą czorsztyńskim został Piotr Kmita z Wiśnicza, marszałek wielki koronny XVI w. - kolejna rozbudowa. Powstał zamek dolny zwany Przygródkiem, otoczony murem. Zniszczona wieża została rozebrana a na jej miejscu postawiono budynki gospodarcze 1598 r. - zamek w Czorsztynie najechał i ograbił Olbracht Łaski lata 1626-43 - prace remontowe przeprowadził starosta Jan Baranowski. Zastąpił on dawny budynek przy bramie do zamku średniego basztą bramną o 4 kondygnacjach. Mogła ona prowadzić ostrzał z artylerii. Druga baszta powstała na zamku dolnym. Rozwaliny zamku w Czorsztynie autorstwa M. B. Stęczyńskiego 1847 r. W oddali zamek Niedzica
1651 r. - zdobycie warowni przez buntownika Aleksandra Kostkę Napierskiego 1655 r. - zamek gościł uchodzącego na Śląsk króla Jana Kazimierza lata 1734-36 - podczas walk o tron między Stanisławem Leszczyńskim a Augustem III Sasem wojska kozackie spustoszyły warownię. Teodor Lubomirski, zwolennik Sasa pozwolił bowiem na bezkarny rabunek dóbr zwolenników Leszczyńskiego, a starosta czorsztyński do nich należał. Przez 1,5 roku zamek i okoliczni mieszkańcy byli poddawani represjom przez grasujący tu dwutysięczny oddział kozacki
1769 r. - w ruinach czorsztyńskich schronili się uciekający konfederaci barscy 1763 r. - starostą został Józef Makary Potocki z Monasterzysk, ostatni pełniący tę funkcję. Warownia była już w opłakanym stanie. Jam mówi lustracja: "zamek czorsztyński dość obszerny, lecz dużo spustoszały, na którego naprawę znacznego nakładu trzeba, na który starosta nastarczyć nie może, a szkoda by była, iżby tak kosztowny pograniczny i obronny zamek miał do ostatniego przyjść upadku" po 1790 r. - po uderzeniu pioruna i spaleniu dachów, ruiny zostały opuszczone, a starostowie mieszkali w pobliskim dworze 1811 r. - władze austriackie przejęły dobra starostwa i wystawiły resztki zamku na licytację 1819 r. - ziemię z ruiną kupili Drohojowscy i dzierżyli go aż do 1945 r. Mieszkali w nowo postawionym drewnianym dworze pod zamkiem 1852 r. - spłonął dwór Drohojowskich, 10 lat później wybudowali więc nowy lata 1951-1957 - prace zabezpieczające przeprowadziło Kierownictwo Odnowienia Zamku Królewskiego na Wawelu wg projektu prof. Alfreda Majewskiego 1992 r. - kolejne prace konserwacyjne prowadzone przez Pieniński Park Narodowy 1994 r. - udostępnienie zamku górnego dla turystów 1996 r. - teren warowni jako "Rezerwat Zamek Czorsztyn" o powierzchni 10,28 ha stał się częścią Pienińskiego Parku Narodowego Zamek Czorsztyn na litografii J. Szalaya z połowy XIX wieku. W tle zamek Dunajec w Niedzicy
Czorsztyn na grafice w albumie widoków karpackich Emanuela Kronbacha z ok. 1823 roku. Zamek Czorsztyn od południa. Rysunek z natury 1851 r. Bogusza Stęczyńskiego
Jedna z legend o Czorsztynie dotyczy czasów Ludwika Węgierskiego, gdy zamek był jakoby gniazdem rozbójników. Zbóje upodobać sobie mieli obcych kupców, szczególnie Niemców, których napadali, okradali a nierzadko mordowali.
Niedaleko zamku mieszkał prawy rycerz herbu Szreniawa, który posiadał dwóch synów. Choć byli bliźniakami to charaktery mieli bardzo różne. Obaj dzielni, lecz Janusz był porywczy i zawzięty a Staszek rozważny i serdeczny dla innych. Pewnego razu podczas turnieju Janusz zwyciężył niemieckiego rycerza. Niemiec nie potrafił przegrać i zaczął rozgłaszać, iż został pokonany niehonorowo, podstępem. Janusz nie puścił mu tego płazem, wyzwał na pojedynek i zabił w walce. Stało się to podczas obecności króla, więc za każdy rozlew krwi groził wyrok śmierci. Szreniawici mieli jednak wielu przyjaciół, dlatego Januszowi udało się uciec. Tęsknił za nim ojciec i brat, lecz o Januszu słuch zaginął na długo. Tymczasem gdy rozbójnicy z Czorsztyna stali się szczególnie dokuczliwi, rozpoczęto szykować wyprawę przeciw nim. Chciał wziąć w niej udział także Staszek, tym bardziej, że rozchodziły się dziwne plotki, o których prawdziwości musiał się przekonać osobiście. Gdy wraz z wojskiem podszedł pod zamek Czorsztyn pojawił się w ich obozie zbieg z zamku, który zaofiarował się pokazać tajne wejście do piwnic zamkowych. W samej warowni ucztowano i nie obawiano się ataku - dobrze zaopatrzona twierdza wydawała się nie do zdobycia Zabawę przerwało nagle pojawianie się straży i meldunek o wejściu przez podziemia jakiegoś człowieka. Herszt bandy zdziwił się, iż jeszcze pozostaje on przy życiu, jednak wytłumaczono mu, że jest bliski śmierci i cały czas powtarza, że chce się z nim widzieć. Po zejściu do lochu i spojrzeniu na konającego człowieka, herszt zbladł i krzyknął z bólu - rozpoznał swojego brata Staszka. Ten zdążył mu wyjawić, że Janusz został zdradzony i niebawem tunelem wejdzie do zamku wojsko. Radził mu też żeby uciekł i dobrze się ukrył, tak by ich ojciec nigdy nie dowiedział się kim był rozbójnik z Czorsztyna. Janusz odrzekł, że zna dobrą kryjówkę i nie opuści brata. Powiadomił swoich kompanów o zdradzie, a sam wziął zwłoki i skoczył z okna w przepaść do Dunajca... Zamek Czorsztyn, a w oddali Niedzica na litografii Napoleona Ordy z 1880 r. Mroczny widok ruin w Czorsztynie autorstwa F. Brzozowskiego, Biesiada Literacka 1886
ADRES I KONTAKT
Zamek Wronin w Czorsztynie - ul. Zamkowa, Czorsztyn
tel. +48 535 500 627
(Inf. Turystyczna Parku Narodowego),
+48 18 262 56 01
(Pieniński Park Narodowy)
CZAS Z parkingu idzie się ok. 5 minut. Pobieżne zwiedzenie ruin zajmuje ok. 40 minut, ale warto zejść nad Dunajec i zobaczyć zamek od strony rzeki. WSTĘP Wstęp płatny (8 zł / 4 zł), dzieci do lat 6 gratis. Czynne w sezonie od 1.05 do 30.09 w godz. 9.00 do 18.00 codziennie. Poza sezonem od 1.10 do 30.04 w godz. 10.00 do 15.00 z wyjątkiem poniedziałków. Parking bezpłatny za okazaniem biletu z zamku (bez tego - 6 zł/godz). Ponieważ informacje o godzinach otwarcia, a przede wszystkim cenach biletów szybko się dezaktualizują, sprawdź je na stronie oficjalnej opisywanego zamku/dworu: Zamek w Czorsztynie INNE Zamek w Czorsztynie w portalu promującym turystykę rodzinną "Wakacje z dzieciakiem" - relacje ze zwiedzania obiektu z dziećmi Zamek niedzicki oraz dalej czorsztyński nad Dunajcem. XIX-wieczna pocztówka
Południowa część woj. małopolskiego. 38 km na południowy-zachód od Nowego Sącza. Zobacz na mapie.
Zamek leży na końcu wsi, nad Dunajcem. Znajduje się tam parking, a później idzie się pieszo ok. 0,5 km. Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N49.434926°, E20.31339° format DM (stopnie, minuty): 49° 26.09556'N, 20° 18.8034'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 49° 26' 05.73''N, 20° 18' 48.20''E wypożyczalnia samochodów kraków Ruiny w Czorsztynie na przedwojennej pocztówce
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce Jurasz Tomasz - Zamki i ich tajemnice Kaczyńscy Izabela i Tomasz - Polska - najciekawsze zamki Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce Kornecki Marian - Zamki i dwory obronne ziemi krakowskiej Majewski Alfred - Czorsztyn Niedzica Marszałek Juliusz - Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach Michalczuk Stanisław Kostka - Panowie na zamku Dunajec Moskal Krzysztof - Zamki w dziejach Polski i Słowacji między Wisłą a Hornadem tom 1 i 2 Rogiński Ryszard - Zamki i twierdze w Polsce - historia i legendy Węglarz Andrzej - Zamek Czorsztyn Akwarela T. Endera z 2. połowy XIX wieku
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Wojciehc Bogacz - Czorsztyn z drona TV Podhale - Jaka przyszłość czeka Zamek w Czorsztynie?
Czorsztyn - Hotel Umina, ul. Zamkowa 5, tel. (018) 26 50 204 Czorsztyn - Kwatera Noclegi u Ani, ul. Zamkowa 2a, tel. (018) 265 02 82, gsm 692 738 750 Czorsztyn - Pensjonat Nadzamcze, ul. Zamkowa 3, tel. (018) 26 50 158, gsm 508 087 058 Czorsztyn - Willa Diana, ul. Turystyczna 1, tel. (018) 26 50 345, gsm 668 953 810 Czorsztyn - Willa Jasna, ul. Drohojowskich 7, tel. (018) 26 50 366, gsm 603 133 283 Czorsztyn - Willa Karolina, ul. Turystyczna 8, tel. (018) 265 02 60 Czorsztyn - Kwatera Magdalena Bochniak, ul.Rycerska 9, tel. tel. (018) 265 04 23, gsm 509 542 443 Czorsztyn - Pensjonat U Benedykta, ul.Kamieniarska 21A, tel. (018) 265 06 96, gsm 501 452 399 Czorsztyn - Pokoje gościnne U Flisaka, ul. Turystyczna 28, tel. (018) 265 03 47 Czorsztyn - Pokoje gościnne Antonina Błachut, ul. Drohojowskich 24, tel. (018) 26 50 336, gsm 506 762 270 Czorsztyn - Pokoje gościnne Beata Niewiadomska-Bochnak, ul. Jana Pawła II 3, tel. (018) 26 50 412, 26 50 180 Czorsztyn - Pensjonat Widok, ul. Drohojowskich 18, tel. (018) 265 02 50 Czorsztyn - Pokoje Gościnne Jędruś, ul. Krótka 9, tel. (018) 265 04 20
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych.
Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
Powrót do strony startowej
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę