Piotrowice Świdnickie

Szlachecki renesansowy dwór obronny

Dwór w Piotrowicach Świdnickich na pocztówce z końca XIX wieku

Obronny dwór w Piotrowicach powstał w II poł. XVI wieku z inicjatywy Jacoba von Zedlitza, który był właścicielem wsi w latach 1568-94. W roku 1600 Piotrowice weszły w skład ordynacji tegoż rodu z główną siedzibą w Łażanach, ale zameczeknadal były zamieszkiwany przez Zedlitzów. W XVII wieku jako właściciele posiadłości wymieniani są kolejni Zedlitzowie oraz Nostitzowie, którzy kupili od nich ordynację łażańską w 1622 roku.

Spory sąsiedzkie W XVII w. nie tylko Polska była areną zajazdów i kłótni sąsiedzkich. Historia Piotrowic pokazuje, że i Śląsk był nią dotknięty. Bezpośrednio ze sobą graniczyły posiadłości łażańskie i piotrowickie Siegmunda Nostitza i przyłęgowskie hrabiego Masenau. Obydwaj tak zaszli sobie za skórę, że Nostitz zastrzelił w końcu psa sąsiada. Ten napadł na jego karetę i zażądał satysfakcji. Nostitz nie zamierzał się pojedynkować i strzelił w napastnika. Chybił jednak, ale zaczajeni w krzakach ludzie Masenau'a już nie i Nostitz legł martwy na kolana małżonki.

W międzyczasie wojna 30-letnia spowodowała całkowite splądrowanie rezydencji i na stałe przeniesienie siedziby Siegmunda von Nostitz do pobliskich Łażan. Jako następny właściciel wymieniany jest Otto Siegmund von Nostitz. W latach 90-tych XVII wieku Nostitzowie przeprowadzili remont i przebudowę obiektu. W 1716 roku Piotrowice odziedziczył Carl Gotlieb von Nostitz, a po jego śmierci w 1742 r. wdowa Beate Abigail. Majątek był już wtedy mocno zadłużony, ale ponowne małżeństwo z bohaterem wojen śląskich - pruskim generałem kawalerii – Wilhelmem Dietrichem von Buddenbrock pozwoliło go oddłużyć. W drugiej połowie XVIII wieku Piotrowice Świdnickie, podobno w drodze losowania, otrzymał hrabia von Burghauss z Korfantowa - daleki krewny nie posiadającej potomstwa Beate Abigail. Był to dobry wybór. Za sprawą nowych właścicieli w XIX wieku wieś przeżywała lata świetności, a mieszkańcy mieli oparcie w nowym panu, który łożył duże sumy na cele charytatywne, np. zbudował przy dworze szpital dla biednych. W II połowie XIX wieku majątek odziedziczył Karl Ludwig Friedrich Fabian hr. von Pfeil und Klein - Ellguth, który przyjął nazwisko von Pfeil Burghauss. Po jego śmierci Piotrowice przechodziły z rąk do rąk i były zarządzane głównie przez dzierżawców. Sama rezydencja podupadła i była wykorzystywana jako magazyn. W 1894 r. dwór Piotrowice został przebudowany, przede wszystkim najwyższa kondygnacja oraz wieże, których szczyty pokryto blachą. Następnie obiekt ucierpiał w czasie II wojny światowej, gdy zniszczeniu uległ dach i jedna wieża. Potem został splądrowany przez Sowietów i innych szabrowników. Po wojnie całe założenie przekazano Jaroszowskim Zakładom Materiałów Ogniotrwałych, a od lat 60-tych PGR-owi w Łażanach. W latach 70-tych PGR Świdnica przeprowadził prowizoryczne prace zabezpieczające, obejmujące przywrócenie dachu, ale poprawiły one stan budowli na krótko. Obiekt niszczał i był systematycznie okradany. W 2002 r. ukradziono piękny renesansowy portal (zapewne jest już za Odrą). W 2010 roku zabytek kupiła Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska z zamiarem utworzenia Muzeum Technik Rolniczych na Śląsku.

Bibliografia