Wieruszyce

Szlachecki dwór obronny

Pierwotna siedziba w Wieruszycach - kamienna wieża mieszkalno - obronna na planie prostokąta o wymiarach 11×14 metrów, otoczona częściowo fosą została zbudowana w połowie XV w. przez panów tych ziem - Wieruskich herbu Szreniawa. Okolicę otrzymali oni lub ich protoplaści za zasługi od króla Władysława Łokietka.
1465 r. - zachowany dokument mówi o uwięzieniu przez Spytka Wieruskiego w dworze w Wieruszycach woźnego sądowego, gdy ten rozkazał oddać zabrane konie niejakiemu Jurze z Gruszowa
pocz. XVI w. - wieża została rozbudowana. Dawna budowla została przekształcona w czworobok zbliżony do kwadratu, zwany w dokumentach "kamienicą". Nie ma jasności czy po bokach powstały wtedy dwie niewielkie wieże alkierzowe
1531 r. - kolejna rozbudowa z inicjatywy Wincentego Wieruskiego. Wzniesiono część północną z basztą, zachowaną do dziś. Wtedy też zapewne na stoku płd.-wsch. opadającym w stronę rzeki powstały ogrody, a po zachodniej stronie budynki gospodarcze. Zaczął się okres świetności zameczku, jego właściciele Wieruscy sprawowali znaczące funkcję w państwie, m. in. Wincenty był pisarzem ziemskim w Krakowie, a Jan - chorążym nadwornym i starostą sądeckim
pocz. XVII w. - Stanisław Wieruski dobudował kolejny człon z loggią widokową, który niestety nie zachował się. Bardzo prawdopodobne, że mury dworu Wieruszyce zwieńczone były renesansową attyką
II. poł. XVII w. - małżeństwo Heleny z Wieruszyckich z Władysławem Lubowieckim sprawiło, że Wieruszyce stały się własnością Lubowieckich. Następnie dzierżyli je Psarscy i Przerębscy.
1746 r. - z powodu niespłaconego długu Przerębskich, Wieruszyce przeszły na własność Antoniego i Verenny Ołtarzewskich, którzy sporządzili inwentarz. Stąd wiadomo o istnieniu skrzydłą z loggią
XIX w. - niszczejący zameczek wieruszycki Ołtarzewscy wykorzystywali jako spichlerz, a siedzibą mieszkalną stał się pobliski nowo wybudowany dwór klasycystyczny, który został zniszczony przez Sowietów w 1945 r.
1830 r. - właścicielem Wieruszyc został Ferdynand Lubicz Meysner, kapitan wojsk polskich. Potem jego syn Anastazy i wnuk Tytus
1927 r. - Po śmierci Tytusa majątek przeszedł w ręce jego żony Antoniny z Padlewskich. Byli to ostatni właściciele Wieruszyc, do zakończenia II wojny światowej.
1970 r. - zrujnowany dwór obronny został częściowo odremontowany przez Państwową Służbę Ochrony Zabytków z Krakowa
1981 r. - zabytek kupiła osoba prywatna (p. M. Skrzyński) i do dziś jest jego właścicielem. Obiekt wiele na tym zyskał, wstawiono kamienne futryny okienne, wnętrze otynkowano, położono podłogi, wykonano drewniane sufity, zainstalowano elektryczność