ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Frombork (woj. warmińsko-mazurskie) - Ufortyfikowana średniowieczna katedra
Warowna katedra kapituły warmińskiej we Fromborku stoi na wzgórzu nad brzegiem Zalewu Wiślanego między rzekami: Bauda i Narusa. Obiekt jest w literaturze zaliczany do zamków z kilku powodów. Przede wszystkim posiada rozbudowany system obronny, mocniejszy niż niejeden zamek oraz ze względu na wzmianki w dokumentach z XIII wieku określające katedrę jako "castrum", czyli właśnie "zamek".
Całe założenie fromborskie ma kształt nieregularnego prostokąta z kilkoma budynkami umieszczonymi przy wysokich na 10 m murach obwodowych zwieńczonych blankami. Jedynie katedra nie przylega do murów, przez co od północy powstał obszar międzymurza. Ogółem można się tu doliczyć aż 8 wież i baszt (plus jedna niezachowana). Wspaniale prezentuje się główna brama od południa z dwiema basztami i drewnianym mostem, przy którym widać relikty barbakanu rozebranego w XIX wieku. Po lewej czyli w narożniku płd.-zach. znajduje się najwyższa - 40-metrowa wieża Radziejowskiego. Powstała ona na murach wielkiej bastei o grubości murów dochodzących do 7 metrów! Druga brama znajduje się od strony zachodniej, gdzie na murach widać urocze ganki strażnicze, na które niestety nie ma wejścia. Pewnie są w złym stanie, bo na zdjęciach sprzed lat ludzie tam jednak spacerowali. W tym skrzydle znajduje się też wieża Kopernika, najstarsza baszta w całym założeniu, którą kanonik Mikołaj Kopernik kupił za 175 grzywien. Zamienił ją na swoją wewnętrzną kanonię czyli mieszkanie, choć do dzisiaj zachowały się w niej jeszcze otwory strzelnicze. W założeniu przez pewien okres działały jeszcze dwie furty od wschodu i północy, ale dziś już one nie funkcjonują. Najważniejszy budynek warowni to oczywiście katedra, klejnot architektury gotyckiej, jedna największych i najpiękniejszych budowli sakralnych w północno-wschodniej Europie. Także ona miała niegdyś cechy obronne. Na najwyższej kondygnacji biegł ganek strażniczy skomunikowany z czterema wieżyczkami narożnymi. Fasada zachodnia pozostaje nieco zubożona przez brak monumentalnej 10-metrowej rzeźby Marii Panny. Do południowej elewacji katedry przylega dobudowana w XVIII wieku barokowa kaplica Zbawienia, zwana też na cześć fundatora kaplicą Szembeka. Turyści mają na wzgórzu katedralnym we Fromborku do dyspozycji 5 atrakcji. Wieża Kopernika zawiera ekspozycję związaną głównie z meteorytami, pałac biskupi - muzeum Mikołaja Kopernika, wieża Radziejowskiego z pięknym punktem widokowym, wielkim wahadłem Foucaulta (długość 28.5 m, waga 46 kg) udowadniającym ruch obrotowy ziemi i sztuką współczesną, planetarium znajdujące się również w tej wieży z ciekawym półgodzinnym spektaklem oraz oczywiście katedra. Od maja regularnie prezentowane są możliwości katedralnych organów, obecnie w różnych godzinach, warto więc dopytać się o to na miejscu. Aktualizacja. Wieża Kopernika już od dawna jest niedostępna. Cały kompleks jest też fragmentami remontowany, poza tym nie zmieniło się wiele, nawet asortyment stoiska z pamiątkami jest podobny jak 10 lat wcześniej. W samym Fromborku wyeksponowano szlak z miejscami opisywanymi w książce o Panu Samochodziku Z. Nienackiego. Panorama miasta i zespołu katedralnego we Fromborku od strony zachodniej autorstwa F. von Quasta z roku 1844 Panorama miasta i zespołu katedralnego we Fromborku od strony wschodniej autorstwa F. von Quasta z roku 1844
Plan wzgórza katedralnego we Fromborku wg T. Zagrodzkiego. 1 - brama główna, 2 - basteja południowa, 3 - wielka basteja, a po nadbudowie wieża Radziejowskiego (dawna dzwonnica, punkt widokowy), 4 - brama zachodnia, 5 - wieża Kopernika z XIV w., 6 - brama północna (zamurowana), 7 - wieża kustodii, 8 - miejsce po niezachowanej bastei północnej, 9 - dom kapituły, 10 - mur obronny, 11 - baszta Ferbera z XVI w., 12 - pałac biskupi, obecnie muzeum, 13 - nowy wikariat z XVIII w., 14 - kanonie (kurie) wewnętrzne, 15 - katedra, 16 - kaplica Szembeka, 17 - kaplica polska, 18 - niezachowany barbakan, 19 - studnia, 20 - niezachowane budynki starszych kanonii (kurii), 21 - niezachowane budynki gospodarcze, 22 - niezachowany stary wikariat, 23 - międzymurze Źródło: Zamki krzyżackie w Polsce, M. Haftka, Malbork - Płock 1999 + własne dodatki
Rekonstrukcja założenia katedralnego we Fromborku w średniowieczu wg T. Zagrodzkiego Źródło: Leksykon Zamków w Polsce, L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm, Arkady 2002
Obecny zamek-katedra powstał w połowie XIV wieku, po przeniesieniu tu głównej siedziby biskupów warmińskich z Ornety. Wcześniej, bo w I poł. XIII wieku Krzyżacy zbudowali w tym miejscu drewniano-ziemną warownię, która z kolei stanęła na zgliszczach grodu pruskiego plemienia Pogezanów. Widok miasta i inkastelizowanej katedry fromborskiej z 1684 r. wg. Ch. Hartknocha Podobny widok Fromborka, lecz trochę późniejszy z "Das höchst-gepriesene Preußen" G. Adlerholda, 1704 r. Obie grafiki pokazują nieco inny wygląd katedry i murów obronnych. Wygląda jakby dzielił je większy odstęp czasowy niż 20 lat...
1274 r. - biskup Henryk I Fleming przeniósł stolicę biskupstwa warmińskiego z Braniewa do Fromborka. Wtedy też powstała prawdopodobnie pierwsza drewniana świątynia z ziemno-drewnianymi fortyfikacjami 1278 r. - pierwsza wzmianka o drewnianym założeniu katedralnym nazywanym wtedy castrum (zamek) 1284 r. - kolejna wzmianka w dokumentach o zamku fromborskim lata 1329-1388 - budowa nowej murowanej katedry godnej znaczącego biskupstwa warmińskiego. Rozpoczął ją bp Henryk II Wogenap,a zakończył bp Henryk Sorbom. Katedra otoczona była murem wzmocnionym basztami i wieżami. Z tego okresu zachowała się wieża, będąca mieszkaniem Mikołaja Kopernika 1414 r. - w czasie tzw. wojny głodowej wojska polsko-litewskie spaliły miasto i ograbiły katedrę bowiem biskupi warmińscy byli jeszcze wtedy sojusznikami Krzyżaków I poł. XV w. - powstała brama z dwiema półcylindrycznymi basztami oraz wielka basteja w narożniku południowo zachodnim. Powoli bo aż do XVI wieku utworzono zupełnie nowe fortyfikacje. Wykopano nowe fosy i pogłębiono stare, wzniesiono baszty przystosowane do ostrzału artyleryjskiego. Wjazd do założenia prowadził od południa i zachodu. Obie bramy posiadały brony (żelazne kraty) 1478 r. - niemiecki biskup Mikołaj Tungen wywołał bunt chcąc oderwać Warmię od Polski. Szybko jednak został "sprowadzony na ziemię" i musiał ukorzyć się przed królem Kazimierzem Jagiellończykiem potwierdzając prawa króla polskiego do Warmii. Frombork został zdobyty przez polskiego zaciężnego Jana Żelezińskiego lata 1510-1543 - kanonikiem katedralnym był Mikołaj Kopernik. W liście do przyjaciela określał Frombork jako "najdalszy kraniec ziemi". To tutaj napisał najsłynniejsze swe dzieło "O obrotach sfer niebieskich". Dokonał też przebudowy wnętrza wieży w narożniku płn.-zach., w której mieszkał oraz restauracji katedralnych fortyfikacji pocz. XVI w. - rozbudowano pałac biskupi, od wschodu powstała wysunięta na zewnątrz murów baszta Ferbera (nazwa od nazwiska biskupa) 1537 r. - bp Feber dobudował przedbramie (barbakan) 1551 r. - wielki pożar nadwątlił stan katedry. Bezpowrotnemu zniszczeniu uległy obronne ganki. Odbudowa zatarła już wszelkie cechy obronne koniec XVI w. - postawiono baszty i basteje dookoła katedry znacznie wzmacniając obronność całego założenia 1626 r. - Frombork zdradziecko zajęli Szwedzi niszcząc i ograbiając całe wzgórze katedralne 1630 - pożar spustoszył pałac biskupi. Odbudował go bp Stefan Wydżga w 1666 r. 1655 r. - podczas "potopu" szwedzkiego w katedrze schronił się przed zarazą król Karol X Gustaw. Szwedzi ponownie zdewastowali wszystko co mogli Warownia Frombork od wschodu na litografii G.Schönlebera z 1880 r. Przed katedrą widać niedawno postawiony na sąsiednim wzgórzu tzw. Nowy Pałac Biskupi II poł. XVII w. - bp Radziejowski odbudował katedrę ze zniszczeń, nadbudował też wielką basteję. Powstała dzwonnica zwana wieżą Radziejowskiego 1708 r. - zamurowano furtę od północy i wschodu 1735 r. - bp Szembek dobudował do katedry barokową kaplicę Zbawienia I poł. XVIII w. - przebudowano pałac biskupi w stylu barokowym nadając mu obecny kształt lata 1844 - 1845 - po przeniesieniu stolicy biskupów warmińskich z Lidzbarka do Fromborka postanowiono wznieść nowy pałac biskupi, poza warownią na sąsiednim wzgórzu (od wschodu). Jest to okazały neogotycki gmach, pełniący obecnie funkcję plebanii XIX w. - zaborcy pruscy rozebrali barbakan 1945 r. - całe założenie zostało poważnie zniszczone przez Sowietów 1948 - otworzono dla zwiedzających muzeum lata 1950-1954 - zrekonstruowano ganki strażnicze na murach obwodowych lata 1965-1970 - pałac został odbudowany na potrzeby muzealne 1967 r. - rozpoczęła się harcerska akcja "Operacja 1001 Frombork". Postawiono sobie za cel odbudowę miasta Mikołaja Kopernika. Przez kilka lat w wakacje harcerze z całego kraju w czynie społecznym pomagali w odbudowie miasta i katedry 1970 r. - odnaleziono i odsłonięto fundamenty barbakanu lata 1972-1973 - odbudowano Wieżę Radziejowskiego 2005 r. - po trwających 1,5 roku pracach archeologicznych w katedrze, dokopano się wreszcie do grobu Mikołaja Kopernika. Tak jak przypuszczano był on pochowany koło ołtarza którym się opiekował. Jego szczątki, jako jedne z najstarszych w tym miejscu były 13 jakie odnaleźli archeolodzy. Co ciekawe powyżej jego grobu znaleziono szczątki kobiety i dziecka 2022 r. - Wieża Kopernika przechodzi remont, w przyszłym roku ma zostać oddana do zwiedzania wraz z nową ekspozycją Warownia Frombork od wschodu na litografii E. Pietzscha z 1880 r.
Główna brama południowa zespołu katedralnego we Fromborku autorstwa F. von Quasta z roku 1844
Kopernik w swej fromborskiej wieży wg. Jana Matejki
ADRES I KONTAKT
Zespól katedralny - ul. Katedralna 8, Frombork
tel. +48 55 244 00 72
(muzeum),
+48 55 244 00 86
(planetarium),
+48 609 809 587
(wieża Radziejowskiego)
,
+48 731 798 371
(katedra)
CZAS Oglądnięcie z zewnątrz i zwiedzenie wszystkich atrakcji zajmuje minimum 3 godziny. WSTĘP Wolny na dziedziniec. Płatny do poszczególnych obiektów: katedra - 14 zł (ulgowy 11 i 8 zł), katedra z koncertem organowym 18 zł (ulgowy 16 zł), wieża Radziejowskiego (punkt widokowy) - 14 zł (8 zł), pałac biskupi (muzeum) - 13 zł (9 zł), planetarium w wieży Radziejowskiego - 13 zł (9 zł). W poniedziałek pałac nieczynny. W sezonie wszystko otwarte jest do godz. 17, poza pałacem do godz. 16.00. Ponieważ informacje o godzinach otwarcia, a przede wszystkim cenach biletów szybko się dezaktualizują, sprawdź je na stronie oficjalnej opisywanego zamku/dworu: Ufortyfikowana katedra w Fromborku dodatkowe informacje INNE Ufortyfikowana katedra w Fromborku w portalu promującym turystykę rodzinną "Wakacje z dzieciakiem" - relacje ze zwiedzania obiektu z dziećmi Zniszczenia wojenne wzgórza katedralnego - stary pałac biskupi na zdjęciu z 1945 roku.
Północno-zachodnia część woj. warmińsko-mazurskiego. 32 km na północny-wschód od Elbląga, 10 km na zachód od Braniewa. Zobacz na mapie.
Wzgórze katedralne znajduje się w centrum miasteczka. Samochód bezpłatnie można zaparkować przy którejś z bocznych uliczek albo przy markecie. Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N54.35672°, E19.682156° format DM (stopnie, minuty): 54° 21.4032'N, 19° 40.92936'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 54° 21' 24.19''N, 19° 40' 55.76''E Katedra fromborska na przedwojennej pocztówce. Widok od zachodu. Od lewej: wieża Kopernika, biblioteka, brama, wikariat
Zespół poszpitalny św. Ducha z gotycką kaplicą św. Anny z końca XIV w. Stoi ok. 400 m na wschód od katedry. Obecnie znajduje się w nim Muzeum Medycyny Średniowieczna Wieża Wodna. Kiedyś dostarczała wody do katedry, a obecnie jest to punkt widokowy w centrum miasteczka Grodzisko Bogdany, zwane też Diablą Górą. Miejsce z bardzo starymi tradycjami osadniczymi, znane z książki Z. Nienackiego "Pan Samochodzik i zagadki Fromborka". Położone jest ok. 1,5 km od Fromborka. Należy kierować się na drogę nr 505 na Pasłęk i zaraz skręcić w lewo na Biedkowo. Był tu jeden z największych i najlepiej zachowanych grodów na Warmii, wymieniony w roku 1278, a także miejsce kultu pogańskich Prusów. W 1911 r. odnaleziono tam skarb ze złotymi i srebrnymi monetami z VI wieku. Mimo to, miejscowe władze nie widzą potrzeby wyeksponowania tego miejsca i trudno je znaleźć. Miejscowi także mają niewielkie o nim pojęcie. Przed pierwszym mostem na Baudzie po lewej stronie drogi widać mocno zarośnięty owalny pagórek. Chociaż wygląd i pewne nierówności terenu są charakterystyczne, nie mogę jednak stwierdzić z 100% pewnością, że to właśnie jest to grodzisko. Starsze opisy mówią bowiem o wysokim wzgórzu nad Baudą co niezbyt się zgadza. Święty Kamień - wielki głaz narzutowy leżący 30 m od brzegu morza, także miejsce kultu Prusów. 6 km na płd.-zach od Fromborka 2 osobliwe pomniki w centrum miasteczka. Najpierw ze zdumieniem zobaczyłem pomnik wdzięczności Armii Czerwonej. Potem, gdy dojrzałem z daleka jakiś drugi pomyślałem, że powinien to być dla równowagi pomnik bohaterskich hitlerowców i... niewiele się pomyliłem! Jest to pomnik Niemców wysiedlonych przez "okrutną wojnę". Przez kogo wywołaną wojnę i kogo ci biedni Niemcy ochoczo wspierali nie podano... Frombork od wschodu na początku XIX wieku, wzgórze katedralne jeszcze bez Nowego Pałacu Biskupiego. Rycina F. C. Lewisa, rysunek Robert Johnson.
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce Haftka Mieczysław - Zamki krzyżackie w Polsce. Szkice z dziejów Kaczyńscy Izabela i Tomasz - Polska - najciekawsze zamki Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce Romski Antoni - Frombork Piaskowski Tadeusz, Szkop Henryk - Zabytki Fromborka Zespół katedralny od północnego-zachodu. Drzeworyt z 2. połowy XIX wieku, pismo "Kłosy"
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Frombork - gród Kopernika z drona 2022 Pomniki Historii - Frombork
Frombork - P.P.U.H. "LIN", ul. Ogrodowa 24, tel. (055) 243 77 31, gsm 601 219 73 (30 zł/os, bardzo dobre warunki) Frombork - Lilia Koczergo, ul. Kapelańska 5, tel. (055) 243 73 57, gsm. 506 076 321 Frombork - Pensjonat, ul. Basztowa 2, tel. (055) 243 78 19 Frombork - Kwatery prywatne "Carina", ul. Szkolna 8, tel. (055) 243 72 63 Frombork - Szkolne Schronisko Młodzieżowe "Copernicus", ul. Elbląska 11, tel. (055) 243 74 53 Frombork - Dom Wycieczkowy PTTK, ul. Krasickiego 3, tel. (055) 243 72 52 Frombork - Dom Familijny Rheticus, ul. Kopernika 10, tel. (055) 243 78 00 Frombork - Kemping nr.12, ul.Braniewska 14, tel. (055) 243 73 68 Frombork - Hotel Kopernik ***, ul.Kościelna 2, tel. (055) 243 72 85
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych.
Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
Powrót do strony startowej
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę