Zamek Krzykawka
Woj. małopolskie / Pow. olkuski / Gm. Bolesław

Krzykawka
Średniowieczny gródek rycerski



Ocena zabytku


Możesz ocenić:
Krzykawka (woj. małopolskie) - Średniowieczny gródek rycerski (zniszczony)

Ocena obecnej atrakcyjności obiektu
- stars
Średnia ocena: 0 na 5. Głosów: 0
       
    
 
Ocena nastawienia do turystów na terenie obiektu
4 stars
Średnia ocena: 4.2 na 5. Głosów: 13
       
    
 


Opis i stan obecny


Na pograniczu dzisiejszych województw śląskiego i małopolskiego, nieopodal miejscowości Sławków znajduje się wieś – Krzykawka. Na początku lat 80 XX wieku, na wzgórzu o nazwie Zamczysko, odkryty został średniowieczny gródek rycerski, datowany po badaniach archeologicznych na wiek XIII. Obiekt posiada bardzo ciekawe położenie, bowiem ulokowany jest na naturalnym, wyniosłym cyplu lessowym otoczonym z trzech stron podmokłymi wąwozami.
Już same położenie wiele mówi nam o tym obiekcie dając nam przykład obronnej siedziby rycerskiej, która w znakomity sposób wykorzystała warunki naturalne.
Gródek składa się z dwóch zasadniczych części: małego kopca i stosunkowo dużego majdanu mającego kształt trójkąta o długości boku ok. 40 m. Obie części gródka oddzielone zostały szeroką fosą przez, którą przerzucony był drewniany most. Relikty tego mostu udało się odkryć archeologom. Był to most o szerokości ok. 2 m wsparty na 4 narożnych słupach, które prawdopodobnie miały obudowę kamienną mającą na celu wzmocnienie filaru mostu (dwie takie obudowy kamienne stwierdzono). Od wschodu majdan gródka został zabezpieczony dwoma wałami odcinkowymi z fosą ulokowaną miedzy nimi. Wspomniane wały miały: 31 m długości i 14 m szerokości podstawy w przypadku wału wewnętrznego oraz 37 m długości i 6 m szerokości podstawy jeśli chodzi o wał zewnętrzny. Od strony północnej, południowej i zachodniej nie stwierdzono wałów co było podyktowane zapewne dużą stromizną stoków i w rezultacie po zastosowaniu np. palisady dawało to odpowiednie zabezpieczenie.
Co do zabudowy wewnętrznej grodziska stożkowatego w Krzykawce możemy przyjąć, że na kopcu stała drewniana wieża o długości podstawy 5 m i konstrukcji zrębowej. Zapewne była ona kilkukondygnacyjna, mająca funkcje mieszkalno-obronne a zarazem reprezentacyjna manifestująca pozycje społeczną rycerza-ziemianina. Stwierdzono w trakcie badań także, że ściany wieży oblicowane były gliną (znaleziono grudki polepy) co miało za zadanie zabezpieczyć budynek przed ewentualnym pożarem. Majdan gródka przypuszczalnie również był zabudowany a jego funkcja gospodarcza wyznaczała typ zabudowy. Stwierdzono na majdanie ślady po budynku gospodarczym o konstrukcji słupowej o nieznanym dokładnie przeznaczeniu.

Zdjęcie lidar Krzykawki
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego okolicy Zamczyska w Krzykawce




Plany i rekonstrukcje



Plan okolicy z gródkiem
Rysunek autorstwa J. Pierzaka i D. Rozmusa. Po lewej gródek Krzykawka (G) broniony przez dwa wały (W1, W2)


Historia, wydarzenia


Pierwsze wzmianki źródłowe odnoszące się do wsi Krzykawka pochodzą dopiero z roku 1394 i z lat 1398-1400, a więc z lat kiedy to obiekt ten już nie funkcjonował. Nie jest więc możliwe ustalenie fundatora i właścicieli omawianej budowli, ponieważ źródła milczą na jej temat.
Właścicielem był zapewne bliżej nie znany z imienia rycerz. Stwierdzić można również, że rycerz ten był dość zamożny, skoro stać było go na wybudowanie swojej siedziby obronnej, mimo że była ona tylko drewniana.
Kres działalności gródka w Krzykawce przypada na początek XIV w i być może związane to było z walkami o tron krakowski Władysława Łokietka z jego przeciwnikiem biskupem krakowskim Janem Muskatą, który był zwolennikiem orientacji pro-czeskiej.
Przypuszcza się właśnie, że to wtedy warownia ta została spalona i już nigdy więcej nie odbudowana.


Informacje praktyczne


ADRES I KONTAKT
punktorbrak

CZAS
punktor Oglądnięcie gródka zajmuje ok. 15 minut. Dojście ok. 10 minut.

WSTĘP
punktor Wolny.



Położenie i dojazd


Północno-zachodnia część woj. małopolskiego. 12 km na północny-zachód od Olkusza. Zobacz na mapie.
Jadąc z Katowic w stronę Krakowa drogą nr 4 skręcamy w lewo zaraz za Sławkowem, po czym kierujemy się do części wsi zwanej Dziurką. W Dziurce najlepiej zaparkować samochód koło przydrożnego krzyża, a następnie udać się na wprost za asfaltem, gdzie zaczynają się podmokłe wąwozy. Od krzyża jakieś 300 m na cyplu lessowym pokaże się gródek.
Dla osób nie posiadających samochodu dogodne połączenie autobusowe jest z Dąbrowy Górniczej, gdzie dojeżdżamy autobusem czerwonym do dzielnicy Okradzionów Nowa Kuźniczka. Wysiadamy na skrzyżowaniu i udajemy się w stronę Krzykawki. Po ok. 600 m dojdziemy do wyżej wspomnianego przydrożnego krzyża.


GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N50.31668333°, E19.41603611°
format DM (stopnie, minuty):   50° 19.0009998'N, 19° 24.9621666'E 
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   50° 19' 00.06''N, 19° 24' 57.73''E 



Bibliografia


punktor Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego, Kołodziejski S., Kraków 1994
punktor Średniowieczny Gródek rycerski w Krzykawce gm. Bukowno, woj. Katowice, Śląskie Prace Prehistoryczne, t. 3, s.122-136., Pierzak J., Rozmus D., 1994
punktor Średniowieczny Gródek w Krzykawce, woj. Katowice, Śląskie Prace Prehistoryczne, t. 1, s.138-163, Szydłowska E., 1989


Fotogaleria


Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.

Krzykawka - Widok na kopiec i fosę z majdanu gródka. Pas na szczycie to efekt wykopalisk w 1989r. Krzykawka - Widok od północnej strony na kopiec i fosę Krzykawka - Widok od północnej strony na wał znajdujący się na majdanie i na głęboką fosę Krzykawka - Majdan gródka (widok z kopca w oddali widać pierwszy z dwóch wałów gródka
Zdjęcia Radka Koneckiego - autora opisu

Krzykawka - Widok z kopca na majdan wewnętrzny i wał obwodowy Krzykawka - ajdan wewnętrzny grodziska; w głębi - kopiec na skraju cypla terasy Krzykawka - Widok ogólny od płd. Na pierwszym planie koryto potoku, po lewej kopiec na skraju cypla terasy.
Zdjęcia nadesłane przez Zbigniewa Bereszyńskiego



Noclegi



punktorKlucze - baza Meteor

Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • "zamek"       Autor:  rafal      Data:  2011-02-07 21:44:23
    Przede wszystkim jak ktoś chce tam trafić to musi pytać o ZAMCZYSKA, całe dzieciństwo to tamte tereny, wykopaliska także, to byla jedna z większych atrakcji na Krzykawce. Wszyscy wybierający się tam muszą wiedzieć, że nie ma tam śladu zamku tylko wzgórza po których można wnioskować co gdzie było. Natomiast polecam dworek, pomnik NULLO, cmentarz żydowski w Sławkowie no i pustynie Błędowską. Teraz nie mieszkam już na Krzykawce ale służe informacją.
  • Re: Zamek w Krzykawce       Autor:  Do qbaku      Data:  2010-10-05 16:59:54
    "Zaciekawiło mnie to miejsce. Jak wrócę do Polski to pierwsza moją wycieczką będzie ta miejscowość( i zamek oczywiście)."     Człowieku jaki zamek? Jak tam nawet murów przyziemia nie ma tylko pozostałości w postaci nasypów
  • Re: Zamek w Krzykawce       Autor:  Do qbaku      Data:  2010-10-05 16:59:49
    "Zaciekawiło mnie to miejsce. Jak wrócę do Polski to pierwsza moją wycieczką będzie ta miejscowość( i zamek oczywiście)."     Człowieku jaki zamek? Jak tam nawet murów przyziemia nie ma tylko pozostałości w postaci nasypów





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.