ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) | |||||||||||||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Opole Lubelskie (woj. lubelskie) - Zamek rycerski całkowicie przebudowany w pałac
Teren pierwotnego zamku otoczony był wodą. Istniały tu trzy połączone ze sobą stawy od południa i fosa łącząca je od strony zachodniej ze stawami północnymi oraz sadzawki rybne po stronie wschodniej. Staw na południe od pałacu – na miejscu dzisiejszego boiska szkolnego – istniał jeszcze w okresie międzywojennym. Na odciętej wodą wyspie znajdował się zamek z wieżami w narożach, zabudowania gospodarcze (dom "niski", dom kuchenny murowany, dom łazienny, dom ogrodniczy oraz dom urzędniczy) i otaczające całość urządzenia obronne (baszta murowana, brama, "cekauz albo wieżyczka z drzewa z zaporą na armatę" oraz umocnienia ziemne z parkanem z pali. Obecny kształt uzyskał pałac po przebudowie na koszary, przeprowadzonej po 1854 roku. Wcześniejsze przebudowy zostały zatarte. Dziś jest to duży, trójkondygnacyjny budynek na planie prostokąta z wydatnymi ryzalitami po bokach dłuższych elewacji. Układ wnętrza jest dwutraktowy, częściowo zmieniony podczas późniejszych przebudów i remontów. Wystrój wnętrz nie zachował się. W kondygnacji przyziemia zachowane są sklepienia kolebkowe z lunetami i kolebkowo-krzyżowe. Fasada północna czyli od strony dziedzińca, jest trzynastoosiowa, rozczłonkowana pilastrami z jońskimi kapitelami (zwieńczeniami). Nieco szersze od pozostałych środkowe okno pierwszego piętra tej elewacji to pozostałość głównych drzwi wejściowych, do których prowadziły widoczne na osiemnastowiecznych rysunkach reprezentacyjne schody. Elewacja południowa – dawniej ogrodowa jest również trzynastoosiowa, z pilastrami, ale z kapitelami toskańskimi. Przyziemie jest boniowane – tworzy cokół dla budowli. Z budowli towarzyszących pałacowi mogły się zachować jedynie relikty pod ziemią – nie prowadzono tu dotychczas badań archeologicznych, więc niestety nic na ten temat nie wiadomo. Przetrwała tylko oficyna południowo-wschodnia. Był to jeden z czterech budynków wzniesionych w XVIII wieku, otaczających dziedziniec paradny. Na fundamentach oficyny południowo-zachodniej wznosi się obecnie jeden z budynków szpitalnych. Po oficynach północnych nie pozostały żadne ślady – północno-zachodnią rozebrano w 1996 roku, północno-wschodnią dużo wcześniej. Na zachód od pałacu opolskiego znajduje się jeszcze kilka dawnych budowli folwarcznych – dwa czworaki na planie kwadratu – wzniesione prawdopodobnie pod koniec XVIII wieku, prostokątny podłużny budynek o nieustalonej funkcji i czasie powstania, oraz spichlerz z końca XVIII wieku zamieniony na kino, położony przy ul. Lubelskiej. Wybudowany w II poł. XIX w. przez carskie wojsko lazaret, położony na południe od pałacu, został rozebrany w 2001 roku. Zachowała się też osiemnastowieczna figura św. Jana Nepomucena – obecnie znajduje się na terenie szpitala, pierwotnie prawdopodobnie stała na okrągłej wysepce na stawie po północnej stronie pałacu. Pozostałości zamku w Opolu Lubelskim są prawie niewidoczne w dzisiejszym pałacu, ale niewątpliwie warto go obejrzeć – była to jedna z najwspanialszych rezydencji magnackich w dawnej Rzeczypospolitej.
Rysunki Merliniego wnętrz pałacu opolskiego z drugiej połowy XVIII wieku Źródło: W. Tatarkiewicz - Opole i Nałęczów – Merlini i Nax, [w:] tenże, O sztuce polskie XVII i XVIII wieku. Architektura. Rzeźba, Warszawa 1966
Plan obecnego pałacu w Opolu Lubelskim. Parter i piętro. Pomiar ze zbiorów W.K.Z. Lublin
Plan ogólny całego założenia. Zaznaczony pałac Źródło: Gerard Ciołek, Zarys historii ogrodów w Polsce, Warszawa 1955 Założenie dworskie w Opolu Lubelskim na XVIII-wiecznej mapie. Pałac na wzgórzu z 4 oficynami, otoczony fosą z 2 stron.
1368 r. – wymieniony jest Sięgniew ze Słupczy, właściciel Opola koniec XIV w. – nadanie Opolu praw miejskich, być może zbiegło się z budową zameczku. Dokładna data nie jest znana – dokumenty spłonęły już w XV w., król Kazimierz Jagiellończyk ponawiał przywilej lokacyjny w latach w 1450 i 1478 XVI w. – wzrost potęgi rodu Słupeckich. Stanisław Słupecki, kasztelan lubelski, rozpoczął w swej siedzibie gromadzenie zbioru obrazów i biblioteki
1600 r. – ślub Feliksa Słupeckiego, kasztelana lubelskiego, z Barbarą z Leszczyńskich, siostrą Rafała Leszczyńskiego z Baranowa Sandomierskiego. Wydarzenie to odbyło się we wspaniałej rezydencji baranowskiej, a wkrótce potem nastąpił początek przebudowy średniowiecznej rezydencji w Opolu na nowożytny pałac 1613 r. – ukończenie przebudowy – świadczy o tym data na belce stropowej odnalezionej podczas remontu w latach trzydziestych XX w. Belka obecnie znajduje się w starej dzwonnicy przy kościele parafialnym w Opolu Lubelskim. Brak przekazów ikonograficznych uniemożliwia określenie stylu przebudowanego pałacu. Niewykluczone, że przebudowa dokonana została przez Santi Gucciego – m.in. autora przebudów zamków w Janowcu i Baranowie, związanego zarówno ze spokrewnionymi ze Słupeckimi Firlejami, jak i z Rafałem Leszczyńskim 1664 r. – zmarł Jerzy Słupecki, ostatni męski potomek rodu. Opole przeszło w ręce Butlerów i Dunin-Borkowskich, a następnie Tarłów ok. 1690 r. – domniemana przebudowa pałacu pod kierunkiem Tylmana z Gameren ok. 1740 r. – przebudowa pałacu na zlecenie Jana Tarły, dokonana przez Franciszka Antoniego Mayera (Magiera), architekta nadwornego w Puławach. W kontrakcie zobowiązał się on "pałac stary w Opolu transformować i pawilony nowe na rogach przymurować"
lata 1766-1773 – gdy właścicielem pałacu opolskiego byli Zofia i Antoni Lubomirski przeprowadzono przebudowę pod kierunkiem Dominika Merliniego i Franciszka Ferdynada Naxa w duchu wczesnego klasycyzmu. Przy pracach brał udział wybitny artysta tamtej epoki, "architekt Króla i Rzeczypospolitej" Jakub Fontana. Prawdopodobnie zachowano wówczas formę nadaną pałacowi przez Mayera – zapewne przebudowa ograniczyła się do "unowocześnienia" architektury zewnętrznej i wnętrz. Zachowane rysunki projektowe ukazują m.in. wielką salę wysokości dwóch kondygnacji, dziś podzieloną i zupełnie bez wystroju. O dacie przebudowy i jej fundatorach informuje zachowana do dziś tablica pamiątkowa wmurowana w zachodnią ścianę pałacu 1854 r. – Rozalia Rzewuska darowała pałac Iwanowi Paskiewiczowi, a resztę dóbr sprzedała. Paskiewicz po ogołoceniu pałacu ze zbiorów przekazał go rządowi. Pałac zamieniony został na koszary. Nastąpiła wówczas przebudowa, podczas której podwyższono drugie piętro, zdjęto balustradowe attyki i tympanony oraz obniżono dach lata 1933-39 i 1954-56 – remonty pałacu na cele szkolne 2001-2002 – remont dachu i zmiana kolorystyki elewacji Elewacja północna Elewacja południowa Rysunki Merliniego z drugiej połowy XVIII wieku. Źródło: W. Tatarkiewicz - Opole i Nałęczów – Merlini i Nax, [w:] tenże, O sztuce polskie XVII i XVIII wieku. Architektura. Rzeźba, Warszawa 1966
Legendy dotyczące rezydencji w Opolu wydają się być, podobnie jak większość tego typu historii, "grubymi nićmi szyte" przez dziewiętnastowiecznych pisarzy. Charakter typowy dla legend o zamkach ma opowieść o podobno pojawiającej się czasami w pałacu w Opolu tragicznie zmarłej żonie Aleksandra Lubomirskiego, zgilotynowanej w Paryżu w 1794 roku pod zarzutem reakcyjnych poglądów i szpiegostwa na rzecz rojalistów Rozalii z Chodkiewiczów Lubomirskiej. Podobno zjawa trzyma pod pachą swoją odciętą głowę. Istnieje też opowieść o tym, ze podobno w chwili, gdy ją stracono, w pałacu otwarły się nagle wszystkie drzwi i dał się słyszeć przejmujący krzyk. Identyczna opowieść związana jest z kilkoma innymi pałacami należącymi wówczas do Rozalii Lubomirskiej – w Młynowie (obecnie na terenie Ukrainy) ukazała się tego dnia również zjawa Rozalii z odciętą głową. Inna opowieść wiąże się z Opolem tylko pośrednio – przez osobę Emira Wacława Rzewuskiego. Legenda głosi, że podczas zwycięskiej bitwy generała Heidenreicha-Kruka pod pobliską Chruśliną 4 sierpnia 1863 roku, powstańcom pomagał ubrany na wschodnią modłę wielki biały jeździec, który osłaniał Polaków swym płaszczem. Belka stropowa z zamku w Opolu Lubelskim z 1613 r. odnaleziona w XX wieku w dzwonnicy kościoła parafialnego Źródło: O pałacu w Opolu po raz trzeci. Przebudowa pałacu przez Franciszka Magiera około 1740 roku, Henryk Gawarecki
ADRES I KONTAKT
Pałac / szkoła - ul. Lipowa 23, Opole Lubelskie
tel. +48 81 827 20 76
CZAS Dojście z centrum miasta zajmuje ok. 10 minut. Oglądnięcie z zewnątrz zajmuje ok. 15 minut. WSTĘP Wstęp możliwy w dniach nauki szkolnej. Wolny, ale w zasadzie nie ma po co wchodzić do środka.
Zachodnia cześć woj. lubelskiego. 50 km na południowy zachód od Lublina, 24 km na południe od Kazimierza Dolnego. Zobacz na mapie.
Z centrum miasta – z Nowego Rynku (na północ od kościoła) należy się udać ulicą Partyzancką (w XVI w. nazywała się ona Ode Dworu ku Plebanii) i przed szpitalem skręcić w prawo w ulicę Lipową – po kilkudziesięciu metrach pałac jest doskonale widoczny po lewej stronie ul. Lipowej. Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N51.15084444°, E21.97552778° format DM (stopnie, minuty): 51° 9.0506664'N, 21° 58.5316668'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 51° 09' 03.04''N, 21° 58' 31.90''E
Gawarecki Henryk - O pałacu w Opolu po raz trzeci. Przebudowa pałacu przez Franciszka Magiera około 1740 roku, Biuletyn Historii Sztuki t. XXIV Katalog Zabytków Sztuki w Polsce t. VIII, Województwo lubelskie Rolska-Boruch Irena, Pałac w Opolu, jego dzieje i zbiory, Roczniki Humanistyczne t. XLVII Rolska-Boruch Irena, Siedziby szlacheckie i magnackie na ziemiach zwanych Lubelszczyzną. 1500-1700 Rolska-Boruch Irena, Domy pańskie na Lubelszczyźnie od późnego gotyku do wczesnego baroku Tatarkiewicz Władysław - Opole i Nałęczów – Merlini i Nax, O sztuce polskiej XVII i XVIII wieku Teodorowicz-Czerepińska Jadwiga, Ponownie o pałacu w Opolu, Biuletyn Historii Sztuki t. XXII
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Opole Lubelskie z drona
Opole Lubel. - Hotel "Karczma Opolska", ul. Kościuszki 6, tel. (081) 827 42 20 Opole Lubel. - Noclegi "U Daniela", Stary Rynek 38, tel. (081) 827 25 69 Chodel - Gosp. Agroturyst. "Na skraju lasu", ul. Leśna 26, gsm 604 402 124 Chodel – Gosp. Agroturyst. "Nad łąkami w Chodlu", ul. Ratoszyńska 1, tel. (081) 829 14 78 Chodel – Gosp. Agroturyst. "Koniczynka", ul. Wschodnia 15, tel. (081) 829 11 66
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
Powrót do strony startowej
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę