Zamek Uherce Mineralne

Uherce Mineralne
Przebudowany szlachecki dwór obronny



Ocena zabytku


Możesz ocenić:
Uherce Mineralne (woj. podkarpackie) - Przebudowany szlachecki dwór obronny

Ocena obecnej atrakcyjności obiektu
 -  stars
Średnia ocena: 0 na 5. Głosów: 0

       
    
 
Ocena nastawienia do turystów na terenie obiektu
2.5 stars
Średnia ocena: 2.3 na 5. Głosów: 18

       
    
 


Opis i stan obecny


Uherce Mineralne to najbardziej znany dwór obronny w Bieszczadach. Obiekt co prawda przetrwał, ale jest tak zdewastowany i pozbawiony stylu, że trudno uznać go za atrakcję turystyczną.
ozdoba
Wspomnienie o warowni
A. Zawadzki w opisach z podróży po Galicji wydanych ok. 1840 r. pisze "Dzieła historyczne 16-go wieku wspominają już o Uhercach jako o obronnym zamku przeciw napadom tatarskim i węgierskim, a do nowszych czasów był tu jeszcze stary, obszerny, odwiecznymi lipami ocieniony i wodą dookoła otoczony dwór, do którego kilka dużych bram prowadziło; dopóki go wreszcie pożar całkiem nie zniszczył".
Dwór jest budowlą piętrową z dwoma narożnymi alkierzami. Niegdyś, jak każdy renesansowy kasztel, ozdobiony był attyką, a w XIX wieku za czasów Karola Skibińskiego położono w nim wspaniały dębowy parkiet we wzory arabeskowe, pochodzący z zamku Mniszchów w Laszkach Murowanych.
Pierwotna forma tutejszej siedziby nie jest jednak znana. Obecny budynek to efekt odbudowy z XIX stulecia. Budynek może być tylko pozostałością jednego skrzydła dawnego zameczku, o którym mówią lokalne podania.
Do dziś przetrwały na parterze sklepienia krzyżowe i kolebkowe z lunetami z II połowy XVI wieku. Niestety, nie da się ich zobaczyć, ponieważ dwór jest zamknięty.

Bliżej kościoła zachowały się, jakimś cudem nie zniszczone przez PGR, resztki parku z rzędem 16 lip. Kiedyś było tu widać obwałowania i fosę wykorzystywaną później jako stawy, ale obecnie jest to nieczytelne. Od wschodu znajdują się inne relikty fosy zamienionej na staw z wysepką, ale najlepiej widać to na zdjęciach skanowania lotniczego, bo na miejscu wygląda jak skupisko drzew.
Podobno pod murem cmentarnym odkryto fundamenty starej baszty, prawdopodobnie wieży bramnej, ale nie jest to oznaczone w terenie.

Stary widok dworu
Uherce Mineralne z dworem po odbudowie - rycina z "Galicyja w obrazach", Karol Auer 1840 r.


ozdoba
Dwór Tillów
XX-wieczny właściciel dworu był bardzo ciekawą postacią. Ernest Till posiadał tytuł doktora praw UJ, a następnie profesora zwyczajnego. Austriacy niezwykle cenili jego pracę, ponieważ najpierw nadali mu tytuł radcy dworu cesarskiego, a potem tytuł szlachecki z herbem, w którym znalazły się dwa skrzyżowane berła rektorskie. Po odrodzeniu Polski był już na emeryturze, ale na prośbę władz kontynuował wykłady z prawa we Lwowie, a Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego nadał mu tytuł profesora honorowego tamtejszego uniwersytetu. Profesor Till traktował dwór w Uhercach jako letnią rezydencję. Przyjeżdżał tu z rodziną, spotykał z przyjaciółmi, wśród których było wielu znanych ludzi nauki i kultury (w tym etnograf Oskar Kolberg i pisarz Stanisław Pagaczewski, autor "Baltazara Gąbki"), a nawet biskup Józef Sebastian Pelczar. Po śmierci Ernesta Tilla dwór w Uhercach podupadł, majątek został rozparcelowany i w końcu sprzedany Żydowi Bigallowi. przez jego syna



Plany i rekonstrukcje


Uherce na mapie z XVIII w.
Austriacka mapa Uherzec z ok. 1770 r. Założenie dworskie przy kościele. Widać wiele budynków, ale całość mało czytelna. Trudno nawet orzec, który budynek to dwór, bo nie wiadomo jaki miał kształt.

Uherce na mapie z XVIII w.
Mapa Uherzec z XIX wieku. Dwór oznaczony kolorem jasno czerwonym.



Historia, wydarzenia

Powrót na górę strony

ozdoba
Car w Uhercach
Za sprawą zaprzyjaźnionego z właścicielami Uherzec rodu Mniszchów we dworze gościł przyszły car moskiewski! Chodzi o słynnego Dymitra Samozwańca, który wraz ze swą małżonką, czyli carycą, Maryną Mniszchówną udawał się z Sambora do Krakowa. Nocowali oni w Uhercach Mineralnych podejmowani przez Dorotę z Herburtów Tarnawską.
Historia dworu obronnego w Uhercach Mineralnych sięga 2. połowy XVI wieku. Wzniósł go starosta lwowski Mikołaj Herburt ok. 1580 roku.
Końcem XVI stulecia Uherce Mineralne wraz z ręką Doroty Herburtowej przeszły na własność Stanisława Tarnawskiego, chorążego ziemi sanockiej. Ten z powodu licznych długów pozbył się swego majątku ziemskiego, który mógł łatwo zostać zasądzony jako rekompensata wobec wierzycieli. Nowym właścicielem dworu Uherce został Stanisław Stadnicki z Leska.
Jednak główny wierzyciel Tarnawskiego - referendarz koronny Jan Tomasz Drohojowski nie pogodził się z tą decyzją i tak rozpoczęła się jego 4-letnia prywatna wojna ze Stadnickim i Tarnawskim. Zameczek musiał być dobrze umocniony, ponieważ mimo kilku prób nie udało się go nigdy Drohojewskiemu zdobyć. Aby stale nękać jego właścicieli wzniósł on w okolicy Ucherzec fortyfikację polową, otoczoną nawodnionymi fosami (ciekawe czy ktoś ją zlokalizował?).
W 1672 roku, podobnie jak cała wieś, budowla ucierpiała podczas najazdu Tatarów. Kolejne spustoszenie przyniósł pożar w roku 1830. Odbudowę przeprowadził Karol Skibiński. Jak widać na zamieszczonych rycinach, dwór prezentował się wtedy jeszcze okazale. Końcem XIX stulecia Uherce stały się własnością Ernesta Tilla.
W czasie II wojny św. dwór w Uhercach Mineralnych zajęli najpierw Sowieci, potem Niemcy. Po wojnie zarząd nad nim przekazano miejscowemu PGR-owi, który po odbudowie i odarciu z wszelkich cech stylowych przeznaczył go na prywatne mieszkania oraz kino. Po kilkudziesięciu latach dewastacji zabytek został opuszczony.
W XXI w. kupiła go Zofia de Viron i stara się pozyskać fundusze na jego renowację.


Rysunek dworu z XIX w.
Widok dworu Uherce Mineralne z ok. połowy XIX w. wg T. Żychowicza



Informacje praktyczne


ADRES I KONTAKT
punktorDwór obronny - Uherce Mineralne 25

CZAS
punktor Oglądnięcie zabytku z resztką parku zajmuje ok. 25 minut.

WSTĘP
punktor Wolny na zewnątrz.


Zdjęcie lidar Uherzec Mineralnych
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego okolicy dworu Uherce. A - dwór, B -kościół, C - zarośnięty staw z wysepką



Położenie i dojazd


Południowa część woj. podkarpackiego. 6 km na wschód od Leska. Zobacz na mapie. Aby trafić do dworu należy kierować się na kościół. Jadąc z Leska trzeba z głównej drogi skręcić w prawo, minąć tory, rzekę Olszankę i boisko. Przed kościołem skręcić w lewo i po chwili po prawej stronie zobaczymy dwór.

GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N49.46155556°, E22.40724444°
format DM (stopnie, minuty):   49° 27.6933336'N, 22° 24.4346664'E 
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   49° 27' 41.60''N, 22° 24' 26.08''E 



Bibliografia



punktor Organ Michał - Tam granica świata. Początki turystyki w Bieszczadach Zachodnich w XIX w.
punktor Kryciński Stanisław - Pogórze przemyskie. Słownik krajoznawczo-historyczny.

Fotogaleria


Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.

Uherce Mineralne - Dwór Uherce Mineralne - Dwór Uherce Mineralne - Dwór Uherce Mineralne - Dwór Uherce Mineralne - Dwór Uherce Mineralne - Dwór

Zdjęcia wykonane: latem 2006



Noclegi



Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych. Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!


oferta noclegowa 1       

Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • Re: Nieżyjącą Zofia de Viron       Autor:  admin      Data:  2023-01-23 00:32:19
    Dziękuję za sprostowanie, opis poprawiony.
  • Nieżyjącą Zofia de Viron       Autor:  Hanka      Data:  2023-01-19 21:24:51
    Ludzie kochani cóż to za pierdoły piszecie. Zosia żyje, ma się dobrze i staje na głowie by pozyskać fundusze na renowację dla przyszłych pokoleń.
  • Dwór w Uhercach z XVI wieku       Autor:  Leszek      Data:  2012-10-06 13:05:27
    Zaiste piękna posiadłość XVI wieczna jakich mało w Polsce,a kłody pod nogi rzucają ludzie postkomuny(byli sekretarze zakładowi PZPR ,obecnie święt-bliwi.Wykona­łem makiety tego dworu z XVI i XVIII wieku,powiedziano postronnym iż ten człowiek chyba umarł i go nie znają.Mam cichą nadzieję iż oni zostaną zapomnieni przez historię.Dla mojej bieszczadzkiej Ziemi robię wszystko by ocalić od zapomnienia.Pozdrawi­am onych przewodników z pod czerwonej gwiazdy - zakłamanie i obłuda! Wstyd i hańba byli Koledzy.Wasza purpura przeszła w błękit krwawy.





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.