Opis i stan obecny


Znany z dokumentów dwór obronny Wierzchosławice pod Tarnowem był do niedawna nierozpoznany w terenie. Dopiero w latach 90-tych XX wieku archeolodzy ustalili przypuszczalne jego miejsce w sąsiedztwie folwarku. Niestety, brak dokładnych informacji, ale na starych mapach folwark znajduje się po wschodniej stronie wsi. Towarzyszą mu stawy, a od zachodu graniczył z terenem kościoła, co wskazuje że jest to właściwe miejsce na dawną siedzibę obronną.
Na powierzchni nie ma już żadnego śladu, nawet stawów nie ma i niewiele osób zdaje sobie dziś sprawę, że taka budowla kiedyś istniała.
Obecnie teren dworu jest prywatny, znajdował się tam jakiś zakład, w starych opracowaniach wspominano o składowisku obornika i zabetonowaniu części tego terenu. Uniemożliwiało to badania archeologiczne.
Szkoda że obiekt jest zapomniany, bo wiadomo, iż po odbudowie w XVII wieku dwór w Wierzchosławicach prezentował się znakomicie. W całości drewniany, otoczony parkanem prawdopodobnie z basztami w narożach i nawodnioną fosą. Wjazd prowadził przez wieżę bramną i drewniany most. Przeznaczony na magnacką siedzibę myśliwską był znacznych rozmiarów, o pięknej architekturze.


Plany i rekonstrukcje


Mapa Wierzchosławic z 1929
Mapa z 1929 roku. Oznaczenia na wszystkich mapach: F - folwark, S - stawy, D - teren dworu obronnego

Mapa z 1914
Carska mapa z 1914 roku.

Dwór na mapie z XIX/XVIII w.
Mapa z przełomu XIX/XX wieku

Wierzchosławice na mapie z XVIII w.
Mapa z 2. połowy XVIII wieku. Przedstawiony obraz wsi jest mało precyzyjny. Założenie dworskie jest nieczytelne, choć sam dwór wtedy istniał. Zaznaczono hipotetyczną lokalizację budowli na skraju wzniesienia, w otoczeniu bocznych oficyn. Wygląda, że zabudowa gospodarcza znajdowała się wtedy od zachodu.


Historia, wydarzenia


Pierwszą siedzibę obronną wzniósł prawdopodobnie cześnik krakowski Włodek z Charbinowic w 2. poł. XIV wieku. W XV wieku przebudował ją, względnie postawił od nowa, jego syn Bartosz. Po bezpotomnej śmierci Bartosza w 1481 roku, wieś wraz z dworem obronnym kupił Jan Amor Tarnowski herbu Leliwa. Za czasów jego syna, również Jana Amora, hetmana wielkiego (rok 1539) zachował się dokument przekazujący w dożywocie wojskiemu chełmskiemu Stanisławowi Rzeszowskiemu Wierzchosławice "cum fortalicio et praedio" (z dworem obronnym i folwarkiem). Mając w pobliżu swoja siedzibę w Tarnowie, Tarnowscy nie zajmowali się tym obiektem, traktując go jako przedmiot dzierżaw. Zameczek szybko popadł więc w ruinę, a na jego miejscu Konstanty Ostrogski wzniósł bardzo okazały, choć drewniany dwór znany z inwentarza z roku 1650. Stał on wciąż na średniowiecznym kopcu otoczonym fosą. Jest bardzo prawdopodobne, że w 1652 roku budowla została spalona przez zagon Kozaków, o którym wiadomo, że zapuścił się w rejony Wierzchosławic.
Z 1743 roku pochodzi jeszcze wzmianka o przebudowie siedziby wierzchosławickiej przez kasztelana sądeckiego Piotra Wodzickiego, który dzierżawił wieś od Pawła Karola Sanguszki. Dwór przestał istnieć w XIX wieku.

Zdjęcie lidar Wierzchosławic
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego Wierzchosławic i terenu dworskiego. Hipotetyczny teren dworski zaznaczony czarnym kwadratem, K - kościół



Informacje praktyczne


ADRES I KONTAKT
punktorbrak

CZAS
punktor Oglądnięcie terenu dworskiego zajmuje ok. 20 minut.

WSTĘP
punktor Teren dworski jest własnością prywatną, ale był wystawiony na sprzedaż i furtka może być otwarta.



Położenie i dojazd


Wschodnia część woj. małopolskiego. 10 km na zachód od centrum Tarnowa. Zobacz na mapie.

GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N50.020128660221°, E20.862857576598°
format DM (stopnie, minuty):   50° 1.20771961326'N, 20° 51.77145459588'E 
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   50° 01' 12.46''N, 20° 51' 46.29''E 




Bibliografia


punktor Praca zbiorowa - Przemiany architektury rezydencjonalnej w XV-XVIII wieku na terenie dawnego województwa sandomierskiego


Noclegi



Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • Re: Wierzchoslawice       Autor:  hej      Data:  2005-12-10 17:24:35
    chłopie patrz jak piszesz albo pisz wolniej bo Ci wychodzi bla bla bla
  • Re: Wierzchoslawice       Autor:  ziombel      Data:  2005-03-12 21:16:19
    chciałby sie dowiedzieć coś o tym dworze kkonradpl@poczta.fm jak ktos coś wie ty niech mi napisze
  • Wierzchoslawice       Autor:  konrad      Data:  2005-01-22 21:33:17
    Czesc, mieszkamwierzchosła­wicach. ciekawe jak wyglądąłe ten dwór. pozdrawiam. www.y-o.piwko.pl





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.